Over het MenoPause Consortium - MenoPause Consortium

Het MenoPause Consortium spant zich in voor meer gezonde en productieve jaren voor vrouwen in de overgang. In het consortium werken onderzoekers, artsen, leefstijldeskundigen, vrouwen in de overgang en andere belanghebbenden samen om de nadelige gevolgen van de overgang beter in kaart te brengen en strategieën te ontwikkelen om deze nadelige gevolgen te voorkomen.

Thema’s

Het onderzoek naar de gevolgen van de overgang is verdeeld in de thema’s ‘Slaap & Mentale Gezondheid’, ‘Lichamelijke Gezondheid’ en ‘Werken’.

SLAAP & MENTALE GEZONDHEID

Tijdens de overgang ervaart ongeveer de helft van de vrouwen slaapproblemen zoals problemen met inslapen, ’s nachts wakker worden en niet meer in slaap kunnen komen. De slaap wordt verder verstoord door opvliegers, opvliegers en nachtzweten, waar zelfs vier op de vijf vrouwen ooit tijdens de overgang last van hebben. Slecht slapen draagt in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van depressie, diabetes en hart- en vaatziekten, waar vrouwen tijdens de menopauze een verhoogd risico op hebben. We moeten de mechanismen van de keten van stoornissen begrijpen om rationeel effectieve interventies te kunnen ontwikkelen.

Doel en plan van aanpak

We beogen de oorzaken van klachten over slaap en stemming tijdens de perimenopauze in kaart te brengen en de meest effectieve combinatie van bestaande interventies te vinden, waaronder een begeleide eHealth-slaapinterventie en hormoontherapie. Onze aanpak combineert een gerandomiseerde gecontroleerde studie met longitudinale gegevens van vrouwen in grootschalige observationele cohortstudies. De resultaten zullen naar verwachting leiden tot interventies waarmee zorgverleners menopauze-gerelateerde slaapproblemen, mentale problemen en stoornissen beter kunnen behandelen en voorkomen, door farmacologische en begeleide cognitieve gedrags- en leefstijlinterventies in hun zorg- en behandelplannen op te nemen.

» LICHAMELIJKE GEZONDHEID

LICHAMELIJKE GEZONDHEID

De overgang gaat gepaard met lichamelijke veranderingen. De botmassa neemt versneld af, waardoor de kans op botbreuken op latere leeftijd toeneemt. Voor de overgang zijn vrouwen minder vatbaar voor hart- en vaatziekten dan mannen, maar na de overgang neemt het risico voor vrouwen toe. Mogelijk neemt ook het risico op diabetes mellitus (suikerziekte) toe en verandert de bloedsuikerregulatie bij vrouwen die al diabetes hebben. Het is momenteel niet goed te voorspellen welke vrouwen wel en welke niet met deze gezondheidsproblemen te maken krijgen. Ook is nog veel onbekend over de rol van de hormoonveranderingen tijdens de overgang bij het ontstaan van deze veelvoorkomende aandoeningen.

Doel en plan van aanpak

We gaan bij grote groepen vrouwen in de overgang factoren (omgevingsfactoren, genen, biomarkers) identificeren die voorspellen welke vrouwen een verhoogd risico hebben op versneld botverlies, hart- en vaatziekten en diabetes. Met behulp van bot-, vaatwand-, spier- en levercellen gaan we in het laboratorium de mechanismen ontrafelen die een rol spelen bij het ontstaan van deze aandoeningen tijdens de overgang. Met de kennis over voorspellers en mechanismen gaan we geïndividualiseerde interventies ontwikkelen en testen om deze aandoeningen beter te behandelen en te voorkomen.

» WERKEN

WERKEN

Eén op de drie werkende vrouwen in de overgang ervaart een negatieve invloed van overgangsklachten op hun werk. Vrouwen met veel overgangsklachten voelen zich minder goed in staat om te werken, zijn vaker uitgeput na een werkdag en melden zich vaker ziek. We weten nog niet welke kenmerken van het werk in combinatie met welke overgangsklachten tot werkproblemen leiden en welke vrouwen een verhoogd risico hebben op deze gevolgen van de overgang. Ook is er behoefte aan een preventief programma dat zich niet alleen richt op de vrouw zelf, maar ook op de organisatie van het werk en de werkplek

Doel en plan van aanpak

Met verschillende onderzoeksmethoden willen we antwoord krijgen op de vraag hoe werkende vrouwen rond de overgang zo goed mogelijk ondersteund kunnen worden op de werkplek. We gaan daarvoor in gesprek in met vrouwen zelf, leidinggevenden en mensen van personeelszaken. Ook doen we analyses naar combinaties van risicofactoren in langlopende cohortstudies (Lifelines en HELIUS). Factoren die we onderzoeken zijn niet alleen kenmerken van de vrouw (zoals wel of niet sporten of alcohol drinken) en ervaren overgangsklachten, maar ook regelmogelijkheden in het werk en sociale steun op het werk.

Op basis van de resultaten van dit onderzoek ontwikkelen we een preventief programma dat zich op vrouwen én hun werkgever richt. Hierbij hebben we steeds aandacht voor verschillen tussen vrouwen naar achtergrond en omstandigheden. Het programma zullen we in de praktijk uitvoeren en evalueren. Door in de ontwikkeling en evaluatie samen te werken met vrouwen, leidinggevenden, HR en (arbo)zorg professionals hopen we een programma te maken dat aantoonbaar een positieve invloed heeft op het werkfunctioneren van vrouwen rondom de overgang.

Onderzoeksinstituten

Coördinatie

Peter Bisschop

projectleider

Prof. dr. Peter Bisschop is internist-endocrinologist in Amsterdam UMC

Astrid Bakker

vice-projectleider

Prof. dr. Astrid Bakker is bioloog in Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam

Kimberley Rentner

projectmanager

Kimberley Rentner is subsidieadviseur en projectmanager in Amsterdam UMC

Slaap en mentale gezondheid

Birit Broekman

themaleider

Prof. dr. Birit Broekman is psychiater in OLVG en Amsterdam UMC

Eus van Someren

themaleider

Susan Picavet

themaleider

Lichamelijke gezondheid

Het thema ‘Lichamelijke Gezondheid’ is onderverdeeld in de sub thema’s ‘Diabetes Mellitus’, ‘Hart- en vaatziekten’ en ‘Osteoporose’.

Diabetes Mellitus

Sarah Siegelaar

theme leader

Dr. Sarah Siegelaar is internist-endocrinoloog in Amsterdam UMC

Eveline Bruinstroop

theme leader

Dr. Eveline Bruinstroop is internist-endocrinoloog in Amsterdam UMC

Irene van Valkengoed

senior scientist

Dr. Irene Valkengoed is sociaal epidemioloog in Amsterdam UMC